Entrada principal

Riismo Laŭfundamente: J-riismo

miércoles, 30 de noviembre de 2016

Pri "ĝentlemano" kaj "damo"

Laŭ ni la novradiko ĝentlemano estas tute malutila, ĉar oni facile povas krei la saman signifon dirante ĝentilviro, kaj se oni kredas, ke ĝi ne havas la saman signifon, oni povas kontraŭargumenti, ke ne ĉiu aro da vortoj estas vortaro.

Tial mi aldonis la kunmetitan vorton ĝentilvejro uzante la radikon ĝentil- kaj la novradikon vejr-.

Aliteme, damo havas tro similan signifon al sinjorino, tial, se oni vere volas uzi tiun vorton, oni povas uzi dajmo, alie, oni pli bone uzu sejnjoro/sejnjorino/sejnjoriĉo.

Kial "j" en la unua silabo?

Oni povus diri, ke estus pli bele se oni kreus neŭtrajn radikojn per la aldono de j post la kutime akcentita vokalo. Tamen, mi trovis kelkajn problemojn farante tion.

Ni vidu tiujn radikojn, kiuj estus malsimilaj:

En la unua silabo | En la antaŭlasta silabo
Sejnjoro               | Sinjojro
Fejanĉo                | Fiajnĉo
Mojnaĥo              | Monajĥo

Kiel oni povas rimarki, nur tri novaj radikoj havas pli ol du silabojn, la aliaj estus egalaj en ambaŭ sistemoj.

Unue, sinjoro fariĝus sinjojro, do ĝi havos du j en la sama silabo, kio farus ĝian prononcon iomete malfacila aŭ malagrabla, ĉar ĝi havas tri vokalaj sonoj en unu silabo. Fakte, mi ne kapablas memori Esperantan vorton tian, nur la plurnombro de la nomo de la litero j mem, aŭ de vortoj viel samurajoj.

Due, el fianĉo oni povus krei fiajnĉo aŭ fejanĉo, kaj laŭ mi, la dua estas pli facile prononcebla kaj belsona.

Trie, kvankam mi malamas la fakton, ke la vorto furio ekzistas, se oni volus neŭtran similan vorton, tiu ĉi sistemo kreus furejo, kiu ŝajnas kiel loknomo. La alia ŝanco (en la unua silabo) estas fujrio kiu ne tro multe ŝanĝas la originalan vorton.

Kvare, mi kredas, ke oni vere ne devas pensi tro multe por aldoni j ĉe la unua silabo.

Ĉiuokaze, la plimulto de neneŭtraj radikoj estas dusilabaj, do ambaŭ sistemoj kreus la samajn novradikojn, kaj tiuj vortoj ankaŭ estas la plej gravaj.